ANTİK SİTELER ARASINDAKİ AÇIKLANAMAYAN BENZERLİKLER

Göbekli Tepe'de bulunan tasarım öğeleri, Paskalya Adası'ndaki devasa Moai Heykelleri, Tiahuanaco ve dünyadaki diğer antik yerler üzerinde de bulunur. Bu nasıl mümkün olabilir?

Atalarımızı, kültürlerini, kökenlerini ve yaşam biçimlerini incelediğimiz gerçeğine rağmen, geçmişimizle ilgili birçok soruyu cevaplayamadık.

Dünyanın dört bir yanına dağılmış olan sayısız anıt, atalarımızın geride bıraktığı eski bir mesajdır, kapsamlı çalışmalara rağmen, henüz çözemediğimiz bir mesaj.

Dünya üzerindeki en esrarengiz antik tapınaklardan biri ülkemiz Türkiye'de Urfa şehrinde bulunuyor.
Orada araştırmacıların MÖ 9.600 civarında yapıldığını söyledikleri antik bir tapınak kompleksi bulunmakta.

Göbekli Tepe birçok uzman tarafından dünyanın en eski tapınağı olarak düşünülür fakat önemine rağmen çok az şey biliyoruz.

Bu antik tapınak kompleksi sadece çağından dolayı önemli değil, çünkü kimler tarafından yapıldığı ve ilginç bir şekilde sunduğu sembolizm ile aynı zamanda büyük bir önem taşıyor,.

Göbekli Tepe'ye yakından bakarsanız, dünyanın birçok yerinde bulabileceğimiz tuhaf bir duruş ve sembolizm fark edeceksiniz. Örneğin, Paskalya Adası'ndaki Moai ile Göbekli Tepe'deki sütunlar arasında ilginç bir benzerlik göze çarpıyor. Her iki arkeolojik alanda da eski inşaatçılar aynı sembolojiyi (duruşu) kullanmışlardır.

Peki bu sadece bir tesadüf mü?
Göbekli Tepe'nin arkeolojik alanı, ana yapı motifi 30 ila 60 ton arasında değişen büyük taş sütunlar olan birkaç tapınaktan oluşmaktadır.

Her nasılsa, binlerce yıl önce, “ilkel” kültürler taş ocağı işletmeyi, taşımayı ve bir şeyler inşa etmeyi başarabilmemiz gerektiğini söyler.

Bu esrarengiz T-şekilli sütunlar, tilki, aslan, yılan gibi bir çok hayvanın tasvirleriyle karmaşık bir şekilde dekore edilmiştir.

Ancak Göbekli Tepe'deki çeşitli hayvan tasvirlerine ek olarak bazı sütunlarda insansı karakteristik özellikleri olan heykeller görüyoruz.

Göbekli Tepe'nin T şeklindeki dikilitaşlarının yüzeyinde ve insansı eller vardır ve araştırmacılarca bu insanın tasfiri olarak düşünülmektedir.

Göbekli Tepe'nin kurucuları, t-biçimli heykellerinin üzerine tanrılarının temsili olanın uzun el ve kollar oymuşlardır.

Bununla birlikte bu son derece ilginç sembolizm sadece Göbekli Tepe'ye özgü değildir ve dünyanın dört bir yanındaki çeşitli arkeolojik sitelerde bulunur.

Dünyanın dört bir yanından Pasifik Okyanusu'nun ortasındaki Paskalya Adası'na doğru gidersek, büyük Moai heykellerini ve onların Göbekli Tepe'nin taş sütunlarına benzer bir şekilde ilginç sembolizmlerini görürüz.

Büyük Moai heykeli elleri göbeğinin üzerinde bulunur halde, kutsal bir pozisyonda, karmaşık bir şekilde oyulmuştu. Pek çok yazar bu duruşun doğum veya yeniden doğumu tasvir etmeyi amaçladığını kabul eder.

Fakat bu sembolizmin hem Göbekli Tepe'de hem de Paskalya Adası'nda olması ve aynı olması nasıl mümkün? Bu sadece bir tesadüf mü?

Cilalı taş devrine ait yerleşmeler olan ve Türkiye'de bulunan Nevali Çori ve Kilisik'in benzer tasarım unsurlarını barındırdığı göze çarpmaktadır.
Ama bu kadar da değil.

Bolivya'daki Tiahuanaco, Meksika ve Mezopotamya'daki arkeolojik sitelerdeki heykeller de aynı sembolizme sahiptir; Elleri bir araya gelen büyük taş heykeller.

Cevap aranan soru şu: "Bu antik kültürlerin arkeolojik sitelerinin tümünü birbirine bağlayan şeyin ortak bir tasarımcısı olması mümkün mü?"

Yazan & Çeviren: Anu

GÖBEKLİTEPE SİRİUS'A İBADET EDİLEN BİR GÖZLEMEVİ MİYDİ?

Dünyanın en eski tapınağı olan Türkiye'nin güneyindeki Göbeklitepe, büyük bir kozmik rasathane olarak inşa edilmiş olabilir ve inşa edenler köpek yıldızı Sirius'a tapmış olabilirler.

Göbeklitepe'nin (Urfa, Türkiye) megalitik duvarları, bugüne kadar bilinen ve M.Ö. 10 binyıla kadar uzanan en eski taş yapılardır. Bu yapılar için astronomik hedeflerin muhtemel varlığı analiz edilir ve güney gökyüzü üzerinde yeni, son derece parlak bir yıldız olan Sirius'un görüntüsünü kutlamak ve ardışık olarak takip etmek için yönlendirilmiş hatta orijinal olarak yapılmış olabileceği düşünülmektedir.

Sirius, takımyıldızı gökyüzündeki en parlak yıldızdır ve tarih boyunca sayısız eski uygarlık tarafından tapılmıştır. Bu yıldız çok önemliydi, örneğin eski Mısırlılar, takvimlerini  ve Nil Nehri'ni su basmasını bu yıldıza dayandırdılar. Bu ilişkiden, köpek günleri kavramı çıktı. Köpek günleri yazın çok sıcak, boğucu günlerine verilen bir isimdir.

Bu tarihsel olarak Yunan ve Roma astrolojisinin ısı, kuraklık, ani gök gürültülü sağanak yağmur, uyuşukluk, ateşlenmek, kuduz köpekler ve kötü şansla bağlantılı yıldız Sirius'un yükselişini izleyen dönemdir. Ancak geçmişte yaşamış olan sayısız eski uygarlık bu yıldızın büyük önem taşıdığını düşünüyordu.

Örneğin, Dogon, Sirius'un varlığından haberdardı ve gökyüzündeki en parlak yıldızın, Sirius'a (Sigi tolo veya “Sigui'nin yıldızı”) iki eşlik eden yıldıza sahip olduğuna inanıyorlardı. Bunlar Sirius A'nın birinci ve ikinci arkadaşları pō tolo (Digitaria yıldızı), ve ęmmę ya tolo idi (kadın Sorghum yıldızı).

Tüm bu inanılmaz detaylara ek olarak, Göbeklitepe'ye doğru yönelmek ve yeryüzündeki en eski tapınaklardan birini inşa eden bu insanların din ve inançlarını Sirius ibadeti etrafında kurmuş olma ihtimali üzerinde durmak gerekir.

Türkiye'nin güneyindeki Göbeklitepe, 11 bin yıldan daha eski bir tarihte olduğuna inanılan bir sitedir. Hayvan figürleri ve diğer unsurların yazılı olduğu bir dizi T şeklinde taş sütunlarla çevrili 20 avluya sahip antik bir tapınaktır.

Bu yapıların merkezindeki birbirine paralel yerleştirilen iki taş sütun ne anlama geldiğini tam olarak anlamaya çalışan akademisyenlerin merakını artırmaktadır.

Göbeklitepe, arkeologların uygarlık ve insan kültürünün kökenleri hakkındaki fikirlerini kökten değiştirmiştir.

Daha önce yerleşik bir uygarlık kurmanın tarım, sanat ve din konusunda geliştirme dürtülerini tetiklediği düşünülüyordu. Ancak, birçok yazar ve akademisyen Göbeklitepe'nin inşaatçılarının sadece avcı ve toplayıcı olduklarına inanmaktadır.

Daha eski sanat motifleri ve dini tezahürleri olduğu gerçeğinin ötesinde, Göbeklitepe'deki bulgular, tarımın gelişmesinden önce tapınakların kurulduğunu ve yerleşimlerin kurulduğunu göstermektedir (en azından Göbeklitepe yakınında tarımın geliştiğine dair herhangi bir endikasyon bulunmamıştır).

Başka bir deyişle, göçebe avcılar mimarlık, sanat ve din alanında kendilerini geliştirdiler ve bunu büyük bir patlama ile yaptılar.


GÖBEKLİTEPE DEV BİR GÖZLEMEVİ Mİ?

Arkeoastronomer Giulio Magli'ye göre, bu tapınak bir gözlemevi ve Sirius yıldızı için bir ibadet yeri olarak inşa edilmiş olabilir.

Magli, "Tapınağın bu yıldızın doğumunu izleyecek şekilde inşa edildiğini düşünüyorum, gökyüzündeki yeni bir nesnenin ortaya çıkmasının yeni bir dine bile yol açtığını hayal edebilirsiniz." diyor.

Bu yıldız, Dünya'nın ekseninin beklenen devinimi nedeniyle bu alanda M.Ö. 9300 yılına kadar ufukta olacak ve ihtişamlı bir şekilde ortaya çıkacaktı.

Magli, Göbeklitepe'nin varolan haritalarının ve bölgenin uydu görüntülerinin yardımıyla her bir mahfazanın içindeki iki megalitin arasından ve paralel geçen hayali bir çizgi çizdi.

Kazı yapılan halkalardan üçünün, Sirius'un M.Ö. 9100, M.Ö. 8750'de ve M.Ö. 8300'de ufukta yer alan noktalarla hizalı olduğu tespit edilmiştir.

Tapınak bu yıldızın “doğumu” etrafında inşa edilmiş olabilir ve hatta dinin yıldızı bu parlak yıldızın etrafında merkezlenmiş olabilirdi.

Göbeklitepe'yi anlamaya yönelik heyecan verici gelişmelere rağmen, sonuçların ön plana çıkması, Magli'nin strese girmesidir.

Arkeoastronomer, daha doğru hesaplamalara ihtiyaç duyulacağına ve yatay ve düşey açıları ölçmek için bir cihaz olan teodolit gibi aletlerin kullanıldığı tam bir araştırmanın yapılması gerektiğine inanmaktadır.

Ayrıca uzman, Göbeklitepe'deki yapıların inşa edildiği dizinin belirsiz olduğunu, yani buranın halkının ufukta farklı noktalarda yükselen Sirius'u takip etmek için inşa edildiğini söylemenin zor olduğunu belirtiyor.

Çeviren & Yazan: A.Kara