Yazan: Mehmet W. Gündoğdu
HANGİ DİN?
Dinler, insanlara arınma, huzur verip, doğru yolu göstermek için ortaya çıkmış görünseler de yaygın hiçbir din; inananlarına huzur, barış ve tinsel arınma getirmemiştir. Herhangi bir dine inanmış insanların kendilerine ve başkalarına soracak bir yığın soruları olmuştur. Ancak bu soruları kendilerine ve başkalarına soramadılar. Çünkü korku ve bilgisizlik vardı. Çünkü din adına insanlar hayal dünyalarında gezdirilmişler, ödül ve ceza ikilisiyle avutulmuşlardır. İnsan; bilmediği, tanımadığı, göremediği şeylerden korkar. Bütün inançların temelinde insanların cahilliği ve tanınmayıp görülmeyene karşı korku vardır. Dinler ortaya çıktıktan sonra savaşlar, sömürü, bencillik, dünya hırsları hep en ön plana çıkmıştır. Dinler getirdikleri kurallar içinde bütün bu kötülükleri önleyebilseydi ve önce peygamberlerin, din adamlarının kendileri kendi dinlerinin kurallarına uyabilselerdi; bu gün insanlık bir başka aşamada olabilirdi. Ya da bütün din kitaplarının getirdiği ilkeler kendi kaynaklarından incelenseydi, sorular sorulsaydı, sorgulama yapılsaydı belki din diye bir olgu yaşama ve yayılma şansını bulamayacaktı. Her şey insanların cahil bırakılmasından, bu cahillikten doğan korkuların dinler içinde sömürü aracı yapılmasından ve sorgulama yasağından kaynaklanmaktadır.
Dinlerin ortaya çıkış gerekçeleri; insanlara erinç, toplumsal ve bireysel adalet, tapınma yoluyla tinsel arınma, en sonunda da vaat edilen cennettir. Bütün dinlere göre bu ilkelere uyanlar ideal insan olarak tanımlanır. Oysa madalyonun ters tarafını çevirdiğimizde bunun böyle olmadığı ortaya çıkar.
Bilinen bütün dinler bir yana; yaygın olan üç dinin ilkeleri, kitapları, inançları hatta tanrıları bile farklıdır. Ayrıca, bu üç dinin kitapları da insan eliyle yazılmıştır. Bu üç dinin kitaplarının Allah tarafından insanlara öğüt verme ve doğru yolu göstermek için insanlara gönderildiği kabul edilse bile; sonuçta yazıya dökenler insandır. Kur'an da, Zebur da Tevrat ve İncil’de insan eliyle yazılmıştır ve bu dört kitabın dördü de; hem kendi içleriyle hem birbirlerine uyarlar hem de birbirleriyle çelişirler. Dahası da insanlara doğru yolu göstermek için gönderilen peygamberlerden bazılarının gerçekten yaşayıp yaşamadıkları belli değil; kimisinin mezarı yok, kimisinin birkaç yerde mezarı var. Kimisi Sumer’de kral- tanrı sıfatındayken, bir başka yerde peygamberliğini duyurup yaymıştır. Kimisinin ismi değişerek birçok efsanede yer bulmuştur. Çoğu peygamberler korkunç günahlar da işlemişler. Bazıları kendileri için gökten ayet indirmişler, bazıları eş ve kardeşlerini pazarlamışlar, Lut peygamber sarhoşken öz kızlarıyla yatmış, geliniyle zina yapanlar var, oğulluğunun karısıyla evlenenler var… Kaynak sorarsanız, Allah’ın peygamberlere gönderdiği kutsal kitaplardır. Diyeceksiniz ki, bu konular kutsal kitaplara neden ve nasıl girdi? Kutsal kitaplar seks öyküleriyle mi dolu? Bize ne soruyorsunuz? Bunları biz mi yazdık? Bu soruyu, o kitapları yazanlara sorsanız iyi olur.
Bilgi sunan, sitelerinde gerçekleri yazanlara sövüp sayacağınıza, bir tane bile din kitabı okusaydınız bizlere sövüp saymazdınız. Beğenseniz de beğenmeseniz de, onaylasanız da, yalanlamaya çalışsanız da; bu çelişkileri kendi kaynaklarından anlatmaya kararlıyız. Bunları anlatmak, bizim insanlık görevimizdir.
İlk insan kabul edilen Âdem’den, inancı din haline getiren İbrahim peygambere kadar geçen süreç içerisinde, başka peygamberlerin de ortaya çıktığı kutsal kitaplarda yazılıdır. Müslüman din yorumcularının çoğu tarafından, Âdemden beri bütün insanların başlangıçtan sonsuza kadar tek hak dinin İslam olduğu kabullenilir. En azından genel ilkeler için böyle bir algı yaratılmıştır. Bu süreç içerisinde henüz ortaya çıkmamış bir dine nasıl inanılabilir? Bu üç dinin temel ilkeleri aynı diyebilirsiniz. Ancak; önce gelen kitap sonra gelen kitap tarafından geçersiz kılınmışsa temel ilkelerin aynı olması gibi bir durum ortaya çıkmaz. Üstelik Kuran’ın bir yerinde Tevrat doğrulanır, başka bir yerinde ezeli ve ebedi tek hak dinin Müslümanlık olduğu anlatılır.
Bu gün algılanan din inancı, ilk kez İbrahim peygamber zamanında ortaya çıkmıştır. Kuran kabul etmese de; İbrahim peygamberin Yahudi ve Sumerli olduğunu biliyoruz. İbrahim peygamber gök cisimlerine tapardı. Kutsal kitaplara göre sonradan tek tanrı inancını benimsemiştir. Ama hangi tek tanrı? Kutsal kitaplarda değişik isimlerle anlatılan Firavun’da tek tanrıya inanmış ve bunu Mısır’a yaymıştır. Mısır halkı çok tanrılı dinlere inanmaktayken, Firavun tek ve en büyük tanrı olarak inandığı ay tanrısına tapınarak tek tanrıcı olmuştur. Âdem ile İbrahim peygamber arasındaki bu süreç içinde ve Firavun dönemine kadar tek tanrı inancı yok muydu? Ya da inançlar dinselliğe dayanmıyor muydu?
En eski inançlardan ateşe, gök tanrıya, güneş- ay- yıldızlara, evreni temsil ettiğine inanılıp kutsal sayılan her şeye tapınma vardı. Bu kutsalların içinde ağaçlar, dağlar, kayalar, yırtıcı hayvanlar, şimşek de bulunuyordu. Bu tapınmalar ilk zamanlardaydı ve bir din inancından değil korkuyla karışık bir koruyucu arama gereksinimden dolayı ortaya çıkmıştı. Çünkü o zamanlar din kavramı yoktu ve kurumsallaşmamıştı.
İbrahim peygamber ve Firavun kendi inandıklarını sonradan din haline getirdiler. Daha eski çağın insanları yaşam koşulları, bulundukları ortam ve topluluk, bilinmeyenden doğan korku gibi ve başka nedenlerle farklı inançlar, farklı kutsallar edinmişlerdir. Bu yüzden ilk insan toplumlarından başlayarak, bu güne gelinceye kadar birçok inanç sistemi ortaya çıkmıştır.
Bütün bu inanç sistemleri tek bir noktada birleştirilebilir mi? Bütün dinleri bir noktada birleştiremezsek; yeryüzünde ne kavgalar, ne cinayetler biter. Ne toplumsal ve evrensel barış gelir, ne de din mezhep gölgesindeki çatışmalar biter. Herkes, her toplum kendi inancının doğru inanç olduğunu iddia edip inatlaştıkça; işler hep çatallaştı, halen de çatallaşmakta ve hiç bitmeyecek.
İnanan herkes, inancını sürdürüp sürdürmemekle özgür olduğunun bilincine varırsa ve herkes, kendi özgür düşünceleriyle inanacağı dini seçebilirse; her inançtan herkes birbirlerine zarar vermeden bir arada yaşayabilirse sorunları çözmek kolaylaşır. Bunu başarabilmek için insanların özgür düşünebilmesi, özgürce inanabilmesi ve inançları kendi kaynaklarından özgürce sorgulaması yeterlidir. İşte o zaman, asıl din inancının, tek bir din inancı içinde birleştiği görülür. Görmek istenirse asıl ve ideal din inancını görebilmek zor değildir.
ASIL DİN NEDİR?
Aslında; inancı olanların dinler diye bir sorunu yoktur, olması da gerekmez. Yalnız bir din vardır. Bu din, insanların hepsini doğru yola götürür. O din insanlıktır, adalettir, doğruluk ve bütün canlılara saygıdır. Yani yalnızca vicdandır. Tanrı’nın varlığına ve birliğine, onun sonsuz gücüne inanan her kişi; hangi peygambere inanırsa inansın, hangi ibadeti yaparsa yapsın gidip ulaşacağı yer Tanrı katıdır. Birisi şu yoldan gider, ötekisi başka bir yoldan. Yeter ki insan da Tanrı inancı olsun, insanlığın bütün sıfatlarını üstünde taşısın. Bütün insanların insanca ortak özellikleri ve değer yargıları vardır. Mutlaka inanılacaksa; İnanılacak en ideal din budur. İnsan neye inanırsa inansın ya da hiç inanmasın insanlığı gereği; başkalarını düşünmek, yardımlaşmak, adaletten ayrılmamak, hak hukuk gözetmek gibi ilkelere uymak zorundadır. İnanılacaksa gerçek din işte budur. Bunlara uymayan insan; Tanrı’ya inansa ne olur, inanmasa ne olur? Ya da şu peygamberin ümmeti olsa ne olur, bu peygamberin izinden gitse ne olur? Yani iyi şeyler için- iyilikle atılan adımın her yolu Tanrı’ya ulaşır, iç huzur getirir, arınma getirir, dirlik getirir. Kendi şeytanına tapmayan, kendi şeytanını yenebilen, yani; hırs, kibir, haset, kin ve şehvetten uzak duran, bunları yenebilen her insan ideal insandır.
Herhangi bir dine inanan insan, yaptığı işleri vicdanına ve insanlığa uygun buluyorsa; inanç ve ibadetinden erinç duyabiliyorsa sorun yok. Bu insan içten inanmış, kimseye zararı olmayan, ideal diyebileceğimiz bir insandır. Ama inandığını söylediği ve inancını şiddete dönüşecek kadar savunduğu halde; insanlık dışı işler yapabiliyorsa; yaşamında şiddet, adaletsizlik, hile, yalan- dolan, tecavüz gibi pislikler ön plandaysa; böyle insan inansa ne olur, inanmasa ne olur? Ayrıca inandığını söyleyen birisinin inancı ve göstermelik ibadetleri kötülüklerden kendisini koruyamıyorsa; bu insan da inanmış gözükse ne olur, gözükmese ne olur? Önemli olan vicdan, adalet ve insanlıktır. Dinlerden ve inançlardan bir yarar beklenecekse vicdan, adalet, insanlık öne geçmelidir. Aksi halde din ve inançlar birer aldatma, uyuşturma aracı olmaktan öteye gidemezler.
DİNLER VE SAVAŞLAR
Tarihe bir bakınız. Tarih sayfaları şöyle ya da böyle din ve inanç savaşlarıyla doludur. Birbirlerine karşı kışkırtılan insanlar din adına, inanç adına, sevap işleyip Tanrı’nın özel kulları olabilmek için kan dökmüşlerdir. Böyle bir din sisteminin olabileceğini düşünüyor musunuz? Böyle bir din olmaz, böyle bir din kuralı da olamaz. Oysa din dediğimiz kuralların hepsi, bir yandan bunları şiddetle yasaklarken; bir yandan da körüklemiştir. Kuran içinde hem bunları yasaklayan hem de din adına savaşı ve şiddeti farz kılan birbiriyle çelişkili pek çok ayet vardır. (Kuran’dan birkaç örnek ayet: Bakara,144-216. Nisa,71-76- 84- 89. Enfal: 39- 65. Tevbe: 5- 29- 123)
Bir dine sahip olanlar - hangi dinden olursa olsun - inatla birbirlerinin kanını dökmüşlerdir, halen döküyorlar. Yeryüzü insanlarının çoğunluğu; dinin ne olduğunu, ne olmadığını bile bilecek bilgi ve olgunluğa henüz ulaşamamışlardır. Buna karşılık herkes kendilerini ve toplumlarını dindar görüyor. Oysa bu dindarlık değil kindarlıktır. Din adına savaşıp kan döken cennete girecek, savaşmayıp kan dökmeyen giremeyecek… Böyle şey olur mu? Şu peygamberin ümmeti cennetlik, bu mezhebin yolundan giden cehennemlik olacak öyle mi? Şimdi Müslüman çoğunluğun anlayışına göre Müslüman olmayanların hepsi cehennemliktir. Öteki dinlere göre de Müslümanlar cehennemlik. Cennete kimler girecek? Siz mi gireceksiniz, biz mi? Böyle ayrım olmaz. Dünyada iyi bir insan olan kim olursa olsun cennete girer. Ebedi cehennemlikler ise inancı ne olursa olsun insanlara kötülük ve zülüm yapanlardır. Tapınmalar farklı olabilir bunda bir sakınca yok; asıl olan tutulan yolun vicdanlara uygun olması ve alınan sonuçtur. Sonuç olumlu olmuyorsa inanılmış- inanılmamış zaten fark etmez. Adı ne olursa olsun bütün dinlerin temeli –bütün her şeye ve çelişkilere karşın bile olsa- vicdandır. Bütün kötülüklerden arınmış her insan, dinli olsun, dinsiz olsun, kara olsun, ak olsun ideal insandır. Cennet varsa böyle insanların hepsi cennete gider. Cennet yoksa yaptıkları yararlı işler insanlık içinde yer bulur. Yani her şey ideal birey olmaya çalışmak ve vicdandır.
Yıllar önce Hindistanlı, puta tapar bir din adamıyla tanıştım. Konuşurken söz döndü dolaştı dinlere geldi. Dedim ki; “Ben bütün inançlara saygılıyım. Yalnızca merak ettiğim için soruyorum. Siz cansız olan varlıklara, kendine bile yararı olmayan yontulara falan tapınıyorsunuz; bunun nedeni nedir?” Din adamının yanıtı şu oldu: “Tapındığımız varlıkların cansız ve yararsız şeyler olduğunu biz de biliyoruz. Ancak biz tanrının her şeyden münezzeh olan varlığını simgesel olarak taptığımız bu varlıklarda buluruz. Biz de tek tanrıya inanırız.” Bu yanıt bana doyurucu geldi ve bir soru daha sordum: “Dinlere göre kim cennetlik, kim cehennemlik?” Yanıta bakınız; “Din farkı olmadan, kendi vicdanına güvenen herkes cennetlik.” İşte bu kadar! Zaten bütün dinler, gerçek inananlar için hep tanrı ile insan vicdanı arasındaki bağlantıdan başka bir şey değildir. Gerisi boştur.
