HIRSIZIN ELİNİN KESİLMESİMâide Suresi 38. Ayet: "Yaptıklarına bir karşılık ve Allah’tan caydırıcı bir müeyyide olmak üzere hırsız erkek ile hırsız kadının ellerini kesin. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir."
Mâide Suresi 38. Ayet: "Hırsız erkek ile hırsız kadının irtikâb ettikleri suça bir karşılık ve Allah tarafından insanlara ibret verici bir ukubet olmak üzere ellerini kesiniz. Allah azîz ve hakimdir "(mutlak galiptir, tam hüküm ve hikmet sahibidir.)
Bu ayeti yumuşatmaya çalışan bazı İlâhiyatçıların iki farklı tefsiri var.
Bunlardan birincisi şu şekilde: Elin kesilmesinden maksat, hırsızlık yapanın elinin üzerine bir çizik atılması ki, hırsız dolaştığı yerlerde elinin üzerindeki çizik görülsün ve insanlar tedbirini alsınlar diye.
Bunlardan ikincisi şu şekilde: Hırsızlık yapanın elinin kesilmesi, fiziksel olarak kesilmesi değil, mecazi anlamda kesilmesidir yani “hırsızlık yapan kadın ve erkeğin ellerini bu işlerden kesmesi için yani bu işleri bırakmaları için gerekeni yapmamız emredilir” şeklindedir.
Birinci iddiada elin üzerine çizik atılmasının çok da bir manası yok çünkü soğuk bir ülkede yaşayan ve çarşıya çıkan bir adamın eline takacağı eldiven, elindeki çiziği rahatlıkla kapatır. Aslında eldivene gerek bile yok, elin üzerindeki bir çiziği kapatmanın bir sürü yolu var, hele ki günümüzde bu yöntemler saymakla bitmez. İkinci iddiaya gelecek olursak, ayetlerde geçen cümleleri herkes kafasına göre mecazi bir şekilde anlayıp yorumlayamaz. Bu ayetteki el kesme fiilini mecazi bir şekilde anlamamıza neden olacak her hangi bir durum olmadığı gibi el kesme cezasının ayetin birindeki tercümeye göre “caydırıcı bir müeyyide”, diğerine göre ise “insanlara ibret verici bir ukubet” olarak verildiği belirtiliyor. Bunun anlamı açıktır ve elin tamamen fiili olarak kesilmesinden bahsettiği ortadadır, ayeti eğip bükmeye gerek yok.
Bir şeriat ülkesinde yaşadığınızı ve yasaların, kanunların, Kur’an hükümlerine göre şekillendirilmiş olduğunu hayal edin.
- Hırsızlıkla alakası olmayan ve başkalarının komplosuna kurban giden bir adamın kesilen kolunun hesabı kimden sorulacak? Bu kişinin bir zaman sonra hırsızlık yapmadığı tespit edildiğinde kesilmiş olan eli, nasıl tekrar yerine gelecek?
- Hırsızlığın niteliğine dair Kur’an’da hiçbir tarif yoktur. Aldığı maaşın çok büyük bir kısmını hasta çocuğunun ilaçlarına yatıran aile babası, karısının ve çocuğunun aç karnını doyurmak için hırsızlık yaptığında elinin kesilmesinden kurtulacak mı? Çünkü bu tür gerekli sebeplere yönelik Kur’an ayetlerinde hiçbir şey anlatılmamış. Mesela bir erkeğin kaç kadınla evlenebileceği ya da boşanırken karısına vereceği paradan tutun da Hz Muhammed’e hangi kadınların ya da akraba kızlarının helal olacağına kadar ayrıntı veren Kur’an-ı Kerim’de hırsızlığın hangi boyutunda el kesileceği ile ilgili hiçbir ayrıntı yok. Mesela 18 yaşına gelmiş ve hayatında ilk defa çok heves edip parası yetmediği için çaldığı lüks bir eşyayı evine götürdükten bir süre sonra pişman olan ama kameralara yakalanarak suçu tespit edilen bir gencin pişmanlığı, elinin kesilmesine engel olacak mı?
- İşin en can alıcı noktası ise şudur: Şeriat ile yönetilen bir ülkede, küçük hırsızlık yapanlar bir kenarda dursun, o ülkenin başında bulunup da halkın parasını cebine aktaran siyasilerin ellerinin kesildiği görülmüş müdür?
İSLÂM’IN GENEL YORUMU: İslâm’da, Kur’an ayetleri öylesine yorumlanır ki, bu yorumları tefsirleri okuyan insanlar, apaçık ve kesin bir dille yazılmış olan ve kesin hükmü olan ayetin değerlendirilmesine girdiklerinde her türlü olasılık, her türlü iyi niyet, bir sürü Alimin bir birinden farklı ya da benzer açıklamalarıyla gözlerinin önünde o ayetten bambaşka bir şekilde anlam çıkartmak durumunda kalırlar. Mesela hırsızlıkla ilgili bu ayetin yorumlanmasını istediğinizde, her hangi bir fıkıh kitabından veya internet sitesinden arama yaptığınız zaman, el kesme cezasının Allah tarafından gönderildiği dönemlerde gerekli olduğu çünkü o dönemde yapılan hırsızlıkların, kişinin mal ve can güvenliği açısından çok tehlikeli ve önemli olduğu fakat günümüzde bu kadar önemli olmadığı, bazı hırsızlıkların açlık söz konusu olduğunda yapılıp bazı hırsızlıkların ise açlık nedeni ile değil keyfi nedenlerle yapıldığı ve keyfi nedenle yapılan hırsızlıkların cezasının da ağır olması gerektiği, hangi halife döneminde hırsızlığın nasıl değerlendirildiği, fıkıh kitaplarında hangi hırsızlık suçlarının el kesme cezasının içine girebileceği ve hatta ayetin sonundaki “Allah hüküm ve hikmet sahibidir” cümlesindeki “hikmet” kelimesinin bile “düzen-denge” anlamlarına gelip bu ayetin hükmünü belirli bir düzen ve denge dahilinde uygulamak gerektiği gibi dolaylı yollardan anlamlar çıkartılarak tefsirler yazılmıştır. Fıkıh kitaplarında zaten her türlü ayet ile ilgili geniş geniş yorumlar yazar fakat işin gerçeği şudur ki:
Bu yazılan izahatlar ve geniş geniş yapılan açıklamalar, sadece yorumdur. Bunu vurgulamak istiyorum, “SADECE YORUM”. Kişiye göre, yönetime göre, algıya göre değişen yorumlardır sadece. Daha açık bir ifade ile belirtmek gerekirse bu yumuşatılmış açıklamalar Kur’an’ın açık bir hükmü ya da Kur’an’ın ilgili ayeti ile ilgili açık ve anlaşılması gereken bir anlamı ASLA değildir. Sadece şeriat yöneticilerinin, ilgili bir Kur’an ayetinin hükmünü uygulama esnasındaki seçimlerine yani kişisel tercihlerine, vicdanlarına, mesheplerine yönelik kararlardır. Her hangi bir ayetin hükmünün uygulanmasını görev edinmiş kişilerde vicdan var ise hırsızlık suçunu araştırır ve makul bir sebebe ulaştıklarında cezayı hafifletirler fakat vicdandan ve merhametten mahrum ise bu kişiler söz konusu hırsızlık ne olursa olsun yukarıdaki ceza aynen uygulanır.
Burada önemli olan bir diğer husus ise aslında el kesme cezasının günümüzde hangi İslâm ülkelerinde ya da kaç şeriat ülkesinde uygulanıp uygulanmaması değil bu ayetin Allah katından, yani Kâinatın yaratıcısının katından inmesi ve Kıyamet denilen yani ne zaman olacağı belli olmayan uzunca bir süre boyunca bütün insanlara ya da Müslümanlara geçerli olacağıdır. Kur’an hükümlerini uygulayan bazı kişiler, vicdan sahibi olup aklı başında bir değerlendirme yaparak hırsızlık ve el kesme durumunu mantıklı bir şekilde irdeledikten sonra hırsızın elinin kesilip kesilmeyeceğine karar verebilecek olgunluğa sahipken merhameti, bağışlaması bol olan Allah, gönderdiği bu içler acısı el kesme hükmü ile merhametten ve bağışlayıcılıktan uzak görünüyor. Eğer bir çok ilahiyatçının görüşüne göre “Allah, her şeyi detayıyla yazıp gönderecek miydi? Tabi ki de bazı ayetlerin hükmünün değerlendirmesini biz insanlara bırakmıştır” diyenleri doğru cevap olarak kabul edersek eğer sonsuz merhamete ve sonsuz bağışlayıcılığa sahip olan Yüce Allah, hırsızlık yapanın elinin kaderini ne yazık ki insanoğlunun insafına bırakmış.
Bazı kimseler bu tür ayetleri değerlendirirken sık sık şu mantıkla hareket ederler:
“Tamam, geçmiş zamanın gereklerine uygun olabilecek bir hüküm gönderilmiş ama siz de yani bu ayeti günümüze hangi sebeple uyarlıyorsunuz? El kesme cezası mı kalmış, nerede uygulanıyor? Allah da biliyordu herhalde bu hükmün bir dönem sonrasında uygulanmayacağını...” diyerek devam eder…
Durumun daha iyi anlaşılması açısından bir örnek vereyim.
Bir anne, kendisine ilginç gelen hayat hikâyesini kitap haline getirmek için bir yayın evi ile anlaşır. Bu ilginç hayat hikâyesinin içerisinde çocuklarını nasıl terbiye ettiği de bulunmaktadır. Çocuklarını terbiye etmek için kullandığı bir çok etkili yöntemin içinde bir de kafasının tası attığında ayağındaki terliğin tersini çocuklarına gösterdiği hatta fırlattığı an vardır. Yayın evinin editörü, anne ile bu bölümü konuşurken ona tavsiyelerde bulunur. Kendilerinin, ülke genelinde saygın bir yayınevi olduğunu ve kendileri tarafından basılacak olan bu kitapta, çocuk eğitimi için annelere örnek olabilecek faydalı yöntemler bulunduğunu fakat işin terlik kısmının çirkin olduğunu ve kitabı okuyacak kişiler tarafından gereksiz, yanlış ve belki de örnek alınabileceğinden bahseder ve bu bölümün, kitaptan çıkartılması gerektiğini söyler. Sadece terlik bölümü değil, başka bölümler de değerlendirmeye alınır. Kitap, editör tarafından öyle bir değerlendirmeye tabi tutulur ki, okuyan insanların, olaylardan nasıl etkileneceği, kitabın gelecek nesillere ve her kesimden insana hitap edip etmeyeceğine kadar bir sürü not alınır ve anne tarafından tekrar düzenlenir. Bu verdiğim örnek, sadece günümüz insanının yazdığı kitabı değerlendirme aşamasında nasıl dikkatli ve titiz olduğunu gösterten minik bir kesit.
Kur’an ayetlerine baktığınız zaman ne görüyorsunuz? Yüceler yücesi Yaratıcı ya da Müslümanların deyimi ile Yüce Allah, ayetleri ve bu ayetlerdeki hükümleri gönderirken sonraki yıllarda nasıl değerlendirileceğini, nasıl yankı bulacağını sınırsız zekâsı ile hesap edebilmiş mi?
Ben ve benim gibi milyonlarca insan, her konuda ayet yazabilir. Ben de hırsızlık ile ilgili olarak bir ayet yazayım, siz de benim yazdığım ayeti, Allah katından indiğine inanılan Kur’an ayeti ile karşılaştırın. Eminim benim yazdığım ayet, 1400 yıl öncesindeki insanlara da hitap ederdi ve yine eminim ki hırsıza el kesme cezası vermek gerekseydi o dönemin Arapları aşağıdaki benim yazdığım ayeti okuduktan sonra gerektiğinde kendileri el kesme cezasını rahatlıkla verebilirlerdi ve dinen de caiz olurdu.
Kendi Ayetim: Hırsızlık fena bir davranıştır ve kul hakkını çiğnemektir. Eğer kişi, açlık, sağlık, ölüm kalım ve benzeri önemli ve gerekli bir durum için hırsızlık etmişse o kimsenin bu gerekli nedenlerle hırsızlık ettiğinden emin olduktan sonra durumu iyi niyetle çözüme kavuşturunuz ve zorunlu sebeplerden hırsızlık eden kişinin ve malı çalınan kişinin mağduriyetini de gideriniz. Şayet kişi, önemli bir mazeretten değil de tamamen tembellik ve keyfiyet için hırsızlık etmiş ise o kişinin cezasını, içinde bulunduğunuz toplumun yapısına ve kurallarına uygun olarak tespit edip veriniz fakat vereceğiniz bu ceza, hırsızlık yapan kişinin bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerini zor durumda bırakmasın.
Mâide Suresi 38. Ayet: "Yaptıklarına bir karşılık ve Allah’tan caydırıcı bir müeyyide olmak üzere hırsız erkek ile hırsız kadının ellerini kesin. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir."
HANGİMİZ DAHA ZEKÎ VE DAHA MERHAMETLİYİZ?
