MUHAMMED'İN EŞLERİ VE CARİYELERİ - 2
Zifafa Gir[e]medikleri
(Muhammed'in İsteyip Evlenemediği, Nikahı Tamamlanamayan, Vazgeçtiği, Boşadığı ve Kendini Muhammed'e Bağışlayan-Hibe Eden Kadınlar)
Bu çalışmada Buhari, Müslim, Tirmizi, İbn Sad, İbn İshak, İbn Hişam, Ahmed ibn Hanbel, Nesai, Ebu Davud gibi İslam kaynaklarında Muhammed'in eşleri ve cariyeleri hakkında yazanları özetleyerek sizlerle paylaşacak ve sizlerin fikirlerini öğrenmek istediğim için yazının sonunda konuyla ilgili birkaç soru yönelteceğim.
Önce 2 maddelik bilgilendirmede bulunayım:
1) Kaynaklardan bizzat kendiniz de açıp okuyabilirsiniz, ne yazıyorsa onları
paylaşacağım. Bu yüzden "yalancı, iftiracı" gibi sözler sarf edecek veya
tehdit mesajları yazacaksanız lütfen hemen şimdi bu içerikten çıkın.
2) Eğer "Hazreti" gibi yüceltici ya da "Allah ondan yazı olsun" anlamına gelen
"radıyallahu anh" gibi terimleri kullanmamayı saygısızlık, terbiyesizlik
olarak görüyorsanız, insanların sizin kutsalınız hakkında konuşurken onu
yüceltmek, övmek ya da ona dua etmek zorunda olduğunu düşünüyorsanız yine
tekrarlıyorum, lütfen hemen şimdi bu sayfayı kapatın.
Önceki bölümde nikahı tamamlanan ve ilişki yaşadığı eşlerine listelemiştim.
Şimdi ikinci bölümde yine Buhari, Müslim, Tirmizi, İbn Sad, İbn İshak, İbn
Hişam, Ahmed ibn Hanbel, Nesai, Ebu Davud gibi İslami kaynaklarda yer alan
bilgilerden yola çıkarak sonuçlanmayan evlilikleri, boşadığı kadınları,
kendini Muhammed' hibe eden veya Muhammed'in istediği ama nikahlanamadığı
kadınlara değineceğiz.
● EŞİ | el-Kilâbiyye || 630
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
el-Kilabiyye'nin kim olduğu ihtilaflıdır. Kimilerine göre Fâtıma bint
ed-Dahhâk, kimilerine göre Amre bint Yezid, Âliye Bint Zübyân ya da
Seba bint Süfyan'dır. Fakat Fâtıma bint Dahhâk olduğu görüşü ağır
basmaktadır.
Hakkındaki çeşitli rivayetler vardır.
Kimi rivayetlere göre kadın kendini sakındığı ya da "Senden Allah'a
sığınırım" dediği için Muhammed onu boşamıştı. Ağzına hayvan pisliği alır
ve “Ben kötü biriyim.” derdi. Bazı rivayetlerde Muhammed eşlerinin yanına
girerken kadının "ben kötü biriyim" dediği yazdığı gibi, Muhammed'in
eşlerini onlardan ayrılabilecekleri konusunda muhayyer kıldığında kadının
kavmine geri döndüğü için Muhammed'in onu boşadığı yer alır.
Kadının alaca hastalığına yakalanmasından dolayı ondan boşandığı
söylendiği gibi boşanmaya dair bir diğer nedenin mescide gelen erkeklere
bakması, onları izlemesi olduğu yazar. Söz konusu rivayete göre
Muhammed'in diğer eşleri ona bu durumdan bahsettiklerinde "siz taşkınlık
yapıyorsunuz" diye cevap vermişti. Eşleri "Biz onu, bu durumdayken sana
gösterelim mi?" deyip kadını mescide gelen erkekleri izlerken
gösterdiklerinde Muhammed onu boşamıştı. Mescide girenleri izlediği
söylenen bu kadından Âliye Bint Zübyân olarak bahsedildiği de olmuştur.
Kilabiyye 60 yılında ölmüştür.
[Kaynaklar: Ebu Cafer Taberi cilt 39, s. 165; İbn Sa'd, Tabakat, cilt
10, bab 4968; (İbn İshak, 2004: 286; İbn Hişâm, 2006: IV, 401; İbn Habîb, s. 93, 96; Mâverdî: IX, 62; Hâkim, 1990: IV,
38; İbnü’l-Esîr, 1972: XII, 103; Nesâi, 5610; İbn Sa’d: 2001: X, 136-37; bab 4968; İbnü’l-Esîr, 1991:
II, 285; Al-Tabari, Vol. 9, p. 136-139; A.g.e., vol.39, pp.
186-188; Belâzurî, 1996: II, 97-98; Askalânî, Telhîs, III, 140]
● EŞİ | Gıfarlı
Kadın
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
Açık şekilde bahsedilmediğinden kadının adı bilinmemektedir fakat Belazuri
bu kadının yukarıda bahsettiğimiz kadınlardan Amre bint Yezid olduğunu
rivayet etmiştir. İbn İshak ve İbn Kesir'in yer verdiğine göre Muhammed
mehirini ödeyerek nikah kıydığı kadınla zifafa girdiğinde ona elbisesini
çıkarmasını, soyunmasını söylemişti. Kadın soyunduğunda göğsünün kenarında
alacalık hastalığının izini gören Muhammed, kadının hasta olduğunu fark
edince "Elbiseni al ve giyin" diyerek sabah olduğunda mehrini vererek
ailesinin yanına göndermişti.
[İbn İshak, 2004: 286; İbn Kesîr, 1994: V, 497; Belâzurî, 1996: II,
94;]
● EŞİ | Şenba binti Amr el-Gıfâriyye
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
Muhammed'in nikahlandığı Şenba'nın kabilesi olan Gıfâr, Kureyza kabilesinin
müttefikiydi. Kadının Kureyza kabilesinden olduğu ve kabilesi yok
edildiğinden soyunun bilinmediğini ya da Kinane kabilesinden olduğunu iddia
edenler de vardır.
Rivayete göre kadın Muhammed'in evine girdiğinde adet olmuştu. Muhammed'in
oğlu İbrahim'in öldüğünü gördüğünde "Eğer o peygamber olsaydı en sevdiği
kişi ölmezdi" dediği için Muhammed onu boşamıştır.
[Kaynaklar: Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîḫu’r-rusül ve’l-mülûk.
Translated by Landau-Tasseron, E. (1998), vol 9, p. 153; İbnü'l Esir,
Kamil, II, 309; İbn Kesir, Siret, IV, 580]
● EŞİ | Esmâ bint Nu'mân || 630
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
Muhammed, Haziran 630'da Kinde kabilesinden güzelliğiyle meşhur bir
prenses olan Esma bint Nu'man ile evlenmişti. Rivayete göre en-Nu'man,
Muhammed'in yanına gelmiş ve ona "“Ey Allah’ın Rasûlü! Seni Arapların en
güzel dul kadınıyla evlendireyim mi? O, amcasının oğluyla evliydi. Eşi
ölünce dul kaldı. Seninle evlenmek ve sana gelmek istiyor.” demiş,
Muhammed'de kabul ederek 4.000 dirhem verebileceğini belirtmiş, Kinde
kabilesi bu mehir tutarını az bulunca Nu'man ona mehirden kısmamasını
söylemişti.
Muhammed cevaben "Ben eşlerime bundan fazla mehir vermedim. Kızlarım da bu
miktardan fazla mehir almadılar." deyince Numan 4.000 dirheme razı olmuş,
eşini alıp getirmesi için birini göndermesini söylemiş, bunun üzerine
Muhammed, Esma'yı getirmesi için Ebu Useyd es-Sa'idi'yi göndermişti.
Esma henüz yeni Müslüman olduğundan düzgün örtünmemiş, bu yüzden Useyd onu
uyarmış "Resulullah'ın eşlerini başka bir erkek göremez" demiş, orada 3
gün konakladıktan sonra örtü içindeki kadını bir deveye bindirerek
Medine'ye getirmişti. Onu gören kadınlar hoş geldin diyerek karşılamış,
güzelliğinden bahsetmiş, böylece geldiğinin ve Muhammed'in onunla
evlendiğinin haberi Medine'de yayılmıştı.
Rivayete göre bunu duyan Ayşe “Rasûlullah (sas) yabancılarla evlenmeye başladıysa bu demektir ki,
yakında bizden yüz çevirecektir.” diyerek Muhammed'in eşlerini teyakkuza
geçirdi. Gelini hazırlamaya giden eşleri kadını görünce çok güzel
olmasından dolayı kıskançlığa kapılmış, ona tuzak kurmuş ve "“Sen bir
kraliçesin, şayet istersen Râsulullah (sas)’tan istediğini alırsın. Onun
yanında değerin büyük olur. Bunun için de senin yanına girdiğinde ondan
Allah’a sığındığını söyle.” demişlerdi.
Esma'nın cinsel ilişkiye hazır olduğu haberi üzerine Muhammed yanına
vardı, örtüyü kaldırıp elini ona uzattığı an Esma "Senden Allah'a
sığınırım" deyince Muhammed öfkelenerek "“Benden Allah’a sığındın, öyle
mi? Haydi ailene geri dön!” demişti. Kızgın bir şekilde dışarı çıkmış ve
Ebu Useyd'e "Bu kadına razikiyye kumaşından iki kat giysi ver ve onu
ailesine geri götür" demiş, orada bulunanlar "ona hile yapıldı, o çok genç
ve tecrübesizdir" dediyseler de kararından vazgeçmemişti. Esma daha sonra
Ümmü Seleme'nin bir erkek kardeşi ile evlenmişti.
[Kaynaklar: İbn Sa’d, 2001: X, 138-140; bab 4969; İbn Habîb, s. 94-95; Ebû Davud no: 2107; İbn Hişam, 2006: IV, 401; Buhârî, 4955; İbnü’l-Esîr, 1991: II, 285; Rûdânî, 2011: IV, 18; Belâzurî, 1996: II, 94]
● EŞİ | Kuteyle Bint Kays ||
632
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
Kuteyle, Muhammed'in Kinde kabilesinden evlendiği bir diğer kadındır.
Rivayete göre el-Eş'as, Esma'nın sözü sonrası onu geri gönderen ve kızgın
olan Muhammed'in yanına gelerek ona "“Ya Resûlullah! Bu seni üzmesin, seni
güzellik bakımından bir benzeri daha olmayan biriyle evlendireyim mi?”
diye sorar. Muhammed "Kim?" diye sorunca " Eş'as "Kız kardeşim Kuteyle"
diyince Muhammed kabul ederek "Onu eş olarak aldım" der.
Bunun üzerine adam, Kuteyle'yi almak için Hadramevt'e gitti, onu alıp
Yemen'den dönmeye koyulduğu sırada Muhammed'in öldüğü haberini duyar.
Akabinde kız kardeşini memleketine geri götürür, kendisi de kız kardeşi de
İslam'ı terk ederler. Kadının dinden çıkmasıyla nikah da bozulmuş olur.
Daha sonra kadın Kays b. Mekşuh ile evlenir.
Başka rivayetlere göre kadın ve kabilesi toplu halde İslam'ı terk eder,
daha sonra onunla İkrime b. Ebu Cehil evlenince Ebubekir tepki gösterir.
İkrime, Ebubekir'e, onun Muhammed'in hanımlarından olmadığını, çünkü
Muhammed'in ne ona örtünmeyi emrettiği ne de muhayyer bıraktı, irtidat
ettikleri için Allah onları peygamberden uzak kıldı" der.
[Kaynaklar: İbn Sa’d: 2001: X, 142; bab 4970; İbnü’l-Esîr, 1991: II,
285; İbn Habib, s.95]
● EŞİ | Müleyke bint Ka'b
el-Leysi || 630
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
Ailesi Mekke'nin Müslüman istilasına karşı direndiği için büyük kayıplar
vermiş, babası bu sırada Halid b. Velid tarafından öldürülmüştü. Muhammed'in
tıpkı Ayşe gibi oldukça küçük yaşta evlendiği biriydi.
Rivayete göre Ayşe, Müleyke'nin yanına gidip ona "Babanın katiliyle
evlenmekten utanmıyor musun?" deyince korkmuştu. Akabinde Muhammed bu
durumdan dolayı onu boşamış, insanlar bu boşamadan sonrası Muhammed'e "O
daha yaşı küçük biridir. Bunu (olanları) anlamış da değildir ve
kandırılmıştır. Onu nikahına geri al" demişlerse de Muhammed onunla tekrar
evlenmemişti.
Bunu üzerine kızı Uzreoğulları'ndan biriyle evlendirmişlerdi.
Yani rivayetten anlaşılıyor ki kız çok küçük yaşta olduğundan olanları
kavrayacak durumda değildi.
Başka bir rivayete göre asla boşanma olmamış, Muhammed, Hicri 8.yılı,
Ramazan ayında evlendiği Müleyke ile gerdeğe girmiş ve Müleyke birkaç hafta
sonra ölmüştü.
[Kaynaklar: Ebu Cafer Taberi cilt 39, s. 165; İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4971; 2001: X, 143; Askerî, 1994: s. 84; İbn Hişam, IV, 49-50;]
● Şerâf binti Halife
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
Şeraf, Dihye'nin kız kardeşiydi. Havle bint Huzeyl ölünce Muhammed'in Şeraf
ile evlendiği fakat onunla gerdeğe girmediği rivayet edilir.
[İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4982]
● Sebâ bint Esma b. Salt (Senâ)
< BİRLİKTELİKLE SONUÇLANMAYAN EVLİLİKLER VEYA BOŞADIKLARI
Belazuri, İbn Habib ve Taberi aynı zamanda Sena olarak bahsedilen kadının
Muhammed ile evlendiğini fakat ona yetişemeden öldüğünü rivayet eder.
[İbn Habîb, Belâzurî, 1996: II, 97-98; Belâzurî, Ensab, I, 463; Taberî, 1407: II, 214; İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4973; Muhammed b. Cerîr et-Taberî,
Târîḫu’r-rusül ve’l-mülûk. Translated by Landau-Tasseron, E. (1998),
Vol. 9, pp. 135-136; A.g.e., Vol. 39, p. 166.; Saad (Bewley) 8:106-107; İbn Esir, Kamil, II, 309]
● Leyla Bint Hatim (Hutaym)
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Bu Muhammed'in eşlerinin kıskançlığından dolayı başlamadan biten
ilişkilerdendir. Leyla, sırtını güneşe vermiş şekilde oturan Muhammed'in
yanına gelip eliyle sırtına vurur, Muhammed "bu kimdir?, bunu siyah
(kurt/yılan) yesin" der. Tabakat'ta "Aslanlar yiyesice!" dediği de yazar.
Leyla kendini Muhammed'e hiğbe etmeye gelmiştir ve Muhammed'e cevap olarak
ona şöyle der:
"Ben kuşlara yem olmam, rüzgarla yarışanın, Hatim'in kızıyım, Leylayım.
Benimle evlenmen için kendimi sana arz etmek üzere geldim."
Muhammed onun teklifini kabul etse de kadın kavmine olanları anlattığında
kavmi Leyla'nın da kıskanç biri olduğunu, Muhammed'in eşlerinin de çok
kıskanç olduğunu, dolayısıyla sorun yaşayacaklarını ve eşlerinin ona beddua
edeceğini söyleyerek bu işten vazgeçmesini önerirler.
Kadın Muhammed'in yanına dönerek akitten vazgeçip nikah sözleşmesini iptal
etmesini isteyince evlilik planı iptal olur.
Rivayete göre Leyla bir gün Medine'de bir bahçede yıkanırken bir kurt ya da
yılan üzerine sıçrayarak vücudunun bir kısmını parçalayınca kadın ölür.
Başka bir rivayete göre etrafı duvarla çevrili bahçesinde yıkanırken bir
kurt saldırıp bedeninden parça koparınca kadın hastalanıp ölür.
Kadının mistik bir şekilde öldüğünün ve kavminin uyarısının yer almadığı
kayıtlar da vardır. Buna göre Muhammed'in yanına giderek "Allah sana
kadınlarla evlenmeyi helal kılmıştır. Ben dili uzun bir kadınım ve kumalara
karşı da sabırlı değilim" demiş, akabinde Muhammed'den nikahı geçersiz
kılmasını istemiştir.
[İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4974; İbn Habîb, s. 96; Belâzurî, 1996:
II, 98; İbn Kesîr, 1994: V, 499; İbnü’l-Esîr, 1991: II, 285]
● Ümmü Hâni (Fahite) || Tarih: Hatice'den Önce
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Fahite Ebu Talib'in kızı, Ali'nin kız kardeşidir. Muhammed cahiliye
döneminde Ebu Talib'in kızı ile evlenmek istemişti fakat onu isteyen biri
daha vardı: Hübeyre b. Ebu Vehb. Rivayetlere göre Ebu Talip kızını Hübeyre
ile evlendirmiş, bunun üzerine Muhammed tepki göstererek "Ey amcacığım,
Hübeyre'yi evlendirip beni terk mi ettin?" diye sorunca Ebu Talib "Ey
yeğenim! Onlarla evlilikten dolayı akraba olduk. Asiller, asillere denk
olur." der.
Mekke fethedildiği gün Fahite Müslüman olmuş, eşi Hübeyre Necran'a kaçmış,
böylece ayrılmışlardı. Daha önce Müslüman olduğunu fakat kocasından korktuğu
için gizlediğini söyleyenler de vardır. Muhammed onunla evlenmek istediğini
yenileyince kadın, çocukları olduğunu ve Muhammed'e eziyet etmelerinden
çekindiğini söylemişti.
Farklı bir rivayete göre Fahite "Sen benim için canımdan daha değerlisin.
Fakat eşin hakları büyüktür. Ben de evlendikten sonra bu konuda kusur
işlemekten korkuyor, çocuğumla ilgilenince eşimin hakkını zayi etmekten
çekiniyorum" demiş, bunun üzerine Muhammed Kureyş kadınlarını
övmüştür.
Muhammed ile birlikte Hayber Savaşı'na katılmış ve Muhammed ona ganimetten
pay vermiştir.
[İbn Sa‘d, VIII, 152; İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4975; Müsned, VI,
342-343; Müslim, “Ṣalâtü’l-müsâfirîn”, 83; Muhammed b. Cerîr et-Taberî,
Târîḫu’r-rusül ve’l-mülûk. Translated by Landau-Tasseron, E.
(1998), Vol. 9, p. 140; Vol. 39, p. 196 (Biographies 2465)]
● Dubâ’a binti Âmir
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
İslam öncesi dönemde özel kıyafetleri olmadığı için Kabe'yi çıplak tavaf
ettiği söylenen Duba'a adlı kadın daha önce Hevze b. Ali ile evlidir ve
kocası ölünce kendisine büyük miktarda mal miras kalır. Kadın daha sonra
sırasıyla Abdullah b. Cüd'an ile, Hişam b. Muğire ile evlenir ve Hişam'dan
Seleme adında çocuğu olur.
Bir süre sonra kocası Hişam ölür. Güzel ve ahlaklı olduğu rivayet edilen
kadının güzelliği Muhammed'in yanında dile getirilince onu oğlu Seleme'den
ister. Oğlu, teklifi annesine sormaya gider, diğer yandan Muhammed'in
çevresindekiler kadın için "O artık yaşlandı" derler.
Oğlu annesine gidip "Resulullah seni benden istedi" deyince kadın evlenmek
istediğini dile getirir. Oğlu dönüp bu cevabı ilettiyse de evlilikten
vazgeçen Muhammed sessiz kalır.
[İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4976; vol. VIII, 109-10; Muhammed
b. Cerîr et-Taberî, Târîhu’r-rusül ve’l-mülûk. Translated by
Landau-Tasseron, E. (1998), Vol. 9, p. 140; Belazuri, Ensab, I, 460;
İbnü'l Esir, Kamil, II, 310]
● Safiyye binti Beşşâme
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Beşşame kızı Safiyye savaşta esir alınan kadınlardandı.
İbn Abbas yoluyla iletilen rivayete göre Muhammed bu kadını ister. Kadını
karşısına getirtip ona "İster bana eş olursun, istersen kocana gidersin"
der. Kadın kocasını tercih edip Muhammed onu geri
gönderince Temîmoğulları kadına lanet okurlar.
[İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4977; Muhammed b. Cerîr et-Taberî,
Târîhu’r-rusül ve’l-mülûk. Translated by Landau-Tasseron, E.
(1998), vol. 9, p. 140; Belazuri, Ensab, I, 459]
● Ümmü Şerîk / Guzeyye binti Cabir
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT
NİKAHI TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Adı, Guzeyye binti Cabir bin Hakim olan kadın kimine göre
Lüheyoğullarından, kimine göre ise Ezd kabilesinin Devs kolundandır.
Güzelliği ve yetenekleri Muhammed tarafından duyulunca Ebu Üseyd
el-Ensari'yi göndererek evlenme teklif etmiştir. Kadın Muhammed'in yanına
geldiğinde "Bu evlilik hakkında bana danışılmadı, Allah'ın adıyla senden
sığınırım" der. Bunun üzerine Muhammed onu halkının yanına geri gönderir.
Kadının kendini Muhammed'e bağışladığı, kabul görmeyince ölene kadar
evlenmediği de rivayet edilir.
[İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4978; İbnü'l Esir, Kamil, II, 310;
Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu’r-rusül ve’l-mülûk. Translated by
Landau-Tasseron, E. (1998), vol. 9, p. 136; vol 39, p. 166]
● Havle bint Hakim (Huveyle)
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Huveyle adıyla da bilinen kadın Osman b. Mazun ile evliydi. Daha sonra
Medine'ye hicret eden kadın kocasının ibadete aşırı düşkün olup kendisiyle
ilgilenmediğini, giyimine de önem vermediğini Ayşe'ye anlatmış, Ayşe'de bunu
Muhammed'e iletmiştir.
Havle mehrini bağışladığını söyleyerek Muhammed'e evlenme teklif etmişti. Bu
teklifi eşi öldükten sonra, hicretin 2. yılında yaptığı düşünülür.
Ayşe onun bu denli rahat şekilde arzusunu dile getirmesine tepki göstererek
yadırgamış, inanışa göre bu olay üzerine Ahzab suresinin 50. ayeti vahiy
olmuştu.
Konuyla ilgili Buhari'nin Nikah kitabındaki hadis şöyledir:
49- Bize Hişam tahdis etti ki, babası Urve şöyle
demiştir:
Havle bintu Hakim, nefislerini Peygamber'e hibe eden kadınlardan idi.
Bunun üzerine Aişe:
Kadın kendini erkeğe hibe etmekten haya etmiyor mu? dedi.
"Onlardan kimi dilersen geri bırakır, kimi de dilersen yanına
alabilirsin. Geri bıraktıklarından kimi istersen (yanına almakta) de
sana güçlük yoktur... " ayeti inince de Aişe:
Ya Rasulallah! Rabb'in Taala (kadınların değil) ancak Senin arzunun
gerçekleşmesine çabuk davranıyor, dedim (demiştir).
Bir rivayete göre Muhammed'in istediği eşlerini boşayabileceğine dair Ahzab
51. ayeti vahiy olunca Havle'yi boşamıştı.
İbn-i Şebbe'nin "Medine Tarihi" adlı çalışmasından Havle'nin Muhammed'e
hizmet ettiği ve olur da Taif'e sefer düzenleyip fethedecek olursa nam
salmış bazı kadınların takı ve süs eşyalarını kendine vermesini istediği
yazar.
[Buhârî, “Nikâḥ”, 29; Bab 30: Kadına Kendi Nefsini Bir Kimseye Hibe
Etmesi (Helal) Olur Mu?; İbn Şebbe, Târîḫu’l-Medîneti’l-münevvere, III,
890.; İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, VIII, 158.; X, bab 4979; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, VII, 93-94.; İbn-i Kesir tefsiri,
33:50]
● Ümâme binti Hamza bin Abdulmuttalib
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Süt kardeşlik bağından dolayı evlenmeyi kabul etmediği kadınlardandır.
Ali'nin Muhammed'e "Amcan Hamza'nın kızıyla evlenmez misin" diye sorduğu,
Muhammed'in "Ey Ali! Sen Hamza'nın benim süt kardeşim olduğunu bilmez misin?
Şüphesiz ki Allah nesep yönünden haram kıldığını süt emme yoluyla da haram
kılmıştır" şeklinde cevapladığı rivayet edilir.
[Buhârî, “Şehâdât”, 7; Müslim, “Raḍâʿ”, 11; İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10,
bab 4980]
● Havle bint Huzeyl
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Rivayete göre Havle'yi Dihye bin Halife'nin kız kardeşi Hırnık binti
Halife büyütmüştü. Muhammed onunla evlenmiş fakat kadın yoldayken ölmüştü.
[İbn Sa'd, Tabakat, cilt 10, bab 4981; Muhammed b. Cerîr et-Taberî,
Târîhu’r-rusül ve’l-mülûk. Translated by Landau-Tasseron, E. (1998), Vol.
9, p. 139; Vol. 39, p. 166]
● Azze binti Ebu Süfyan & Dürre bint Ebu Seleme
< KENDİNİ MUHAMMED'E BAĞIŞLAYAN VEYA MUHAMMED'İN İSTEDİĞİ FAKAT NİKAHI
TAMAMLANMAYAN KADINLARDAN
Azze, Ümmü Habibe Remle binti Ebu Süfyan'ın kız kardeşidir. Dürre ise Ümmü
Seleme'nin kızıdır. İkisi hakkında Müslim'in Nikah kitabında (3413) ve
Sahih-i Müslim Muhtasarı'nda (1317) yer alan hadis şöyledir:
Ümmü Habîbe bint. Ebi Süfyân (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir: “Resulullah
(s.a.v.) yanıma girmişti. Ona: “Kız kardeşim Ebu Süfyân'ın kızı olan
Azze'yle evlenme hususunda bir arzun yok mu?” diye sordum. Resulullah
(s.a.v.):
“Ne yapacağım!” buyurdu. Ben de:
“Onunla evlenirsin!” dedim. Resulullah (s.a.v.):
“Sen bunu ister misin?” buyurdu. Ben de:
“Ben senin bir tanen değilim. Dolayısıyla bana hayırda kız kardeşimin
ortak olmasını isterim!” dedim. Resulullah (s.a.v.):
“O, bana helal olmaz!” buyurdu. Ben de:
“Fakat ben, senin, Dürre bint. Ebi Seleme'yle evlenmek istediğini haber
aldım!” dedim.
Resulullah (s.a.v.):
“Ümmü Seleme'nin kızı mı?” diye sordu. Ben de:
“Evet!” dedim. Resuluİlah (s.a.v.):
“O, benim terbiyem altında bulunan üvey kızım olmasa bile o bana yine de
Itdet değildir. Çünkü o, benim süt kardeşimin kızıdır. Onun babası ile
beni, Süveybe emzirmiştir. Artık kızlarınızı ve kız kardeşlerinizi
evlenmem için bana teklif etmeyin!” buyurdu.
[Müslim :: Kitap 8 : Hadis 3413; Sahih-i Müslim Muhtasarı, 4. bab (Üvey
Kız ile Baldızın Evlilik Açısından Haram Olması), 1317. hadis; Sahih-i
Müslim, Süt Emme, 1449;]
SORULAR
- Hatice'nin ölümü sonrası birçok kadın ile evlenen Muhammed, Hatice hayatta iken neden başka kadınlar ile evlenmemiştir? Hatice sonrası evlilik nedenlerine "sahip çıkmak için evlendi" gibi açıklamalar getirenler olduğunu biliyorum. Peki Hatice ile evli kaldığı yıllar boyunca hiç sahip çıkılması gereken kadın yok muydu?
- Siyasi yönden katkıda bulunacağı için yapıldığı söylenen evliliklerin benzerleri neden Hatice hayattayken gerçekleşmemiştir?
- Anlatılanın aksine evlenilen ya da evlenilmek istenen kadınların çoğu yaşlı değil genç ve güzeller. Üstelik bir çoğunun siyasi yönden katkıda bulunamayacağı da ortada. Sizce bu kadar fazla kadınla neden evlenmiş, evlenmek istemiştir?
- Muhammed bazı hocaların anlattığı gibi fakir biri ise evlendiği ya da evlenmek istediği kadınlara mehir olarak yüzlerce dirhemi nasıl sunmaktadır? Beli bir dönemde fakir, sonrasında zengin midir?
- Müleyke bint Ka'b el-Leysi gibi küçük bir kız ile neden evlenmiştir? Ayşe ile evliliği ona akrabalık kaynaklı siyasi ilişki sağlayabilir fakat Müleyke ona siyasi fayda sağlayacak durumda değildir?
- Muhammed kadınlarla sahip çıkma amacıyla evleniyorsa yaşlı olduğunu öğrendiği Dubâ’a binti Âmir ile evlenmekten neden vazgeçmiştir?
