KUR'AN KÖLELİĞİ YASAKLIYOR MU?
Maide Suresi, 89. ayet: Allah sizi, yeminlerinizdeki rastgele söylemelerinizden, boş sözlerden' dolayı sorumlu tutmaz, ancak yeminlerinizle bağladığınız sözlerden dolayı sizi sorumlu tutar. Onun (yeminin) kefareti, ailenizdekilere yedirdiklerinizin ortalamasından on yoksulu doyurmak ya da onları giydirmek veya bir köleyi özgürlüğüne kavuşturmaktır. (Bunlara imkân) Bulamayan (için) üç gün oruç (vardır.)…
Nisa Suresi, 92. ayet: Bir mü'mine, -hata sonucu olması dışında- bir başka mü'mini öldürmesi yakışmaz. Kim bir mü'mini 'hata sonucu' öldürürse, mü'min bir köleyi özgürlüğüne kavuşturması ve ailesine teslim edilecek bir diyeti vermesi gerekir…
Mücadele 3: Kadınlarından zıhâr ile ayrılmak isteyip de sonra dediklerini geri alacaklar (için), birbiriyle temas etmezden evvel, bir köle azat etmek (lâzımdır), işte size bununla öğüt veriliyor. Allah, ne yaparsanız, hakkıyla haberdardır.
Nur Suresi, 32. ayet: İçinizde evli olmayanları, kölelerinizden ve cariyelerinizden salih olanları evlendirin. Eğer fakir iseler Allah, Kendi fazlından onları zengin eder. Allah geniş (nimet sahibi)dir, bilendir.
Köleliğin kesin olarak kaldırılması ile ilgili Kur’an’da hiçbir ayet yoktur. Bir çok yenilikçi Kur’an yorumcuları kölelik konusunda hep şunu savunurlar: “Eski zamanlarda kölelik çok yaygındı ve Araplar da kölelik sistemine çok bağlıydı. Eğer Kur’an o dönemlerde köleliği yasaklasaydı hiç kimse Müslüman olmazdı. Bu yüzden Allahü Teala köleliği kesin olarak yasaklamamış fakat köleliğin kaldırılması ve onların özgürlüklerine kavuşturulması için Müslümanları teşvik etmiştir.”
Köleliğin kaldırılabilmesine olanak sağladığı iddia edilen birkaç tane ayeti yukarıda paylaştım. Bütün ayetleri buraya eklemeye gerek görmedim. Yukarıdaki ayetlerde köleliğin kaldırılmasını teşvik etmeye yönelik bir durum ya da niyet de göremedim. Bir insan bir günah işlediğinde işlediği günahın dört ya da beş farklı kefaret seçeneğinden birisi köle azat etmek. Hatta köle o kadar değersiz ki, bile bile yalan yemin eden birisinin ettiği yeminin kefareti olarak ailesine yedirdiğinin orta hallisinden on fakiri yedirmek ya da giydirmek, veya bir köle azat etmek ya da üç gün oruç tutmak. Yani köle azat etmek en fazla on fakirin birer öğünlük yemeğine eş değer tutulmuş durumda. Hz Muhammed’in döneminde insanların evinde o kadar çok köle ve cariye var ki müminin işlediği günahlar karşılığında bir köleyi azat etmesi bu sorunu çözmüyor. Eğer bir köle bu kadar ucuzsa kölenin birini özgür yapar bir başkasını alırsın. Yani biri gider biri gelir. Üstelik kölenin azat edilmesine yönelik ayetleri dikkatlice değerlendirdiğimizde niyet köle azat etmek değil, insanların günah işlemesine engel olmak. Hani bir erkeğin karısını üçüncü defa boşadıktan sonra aynı kadınla dördüncü kez evlenebilmesi için karısını başka bir adamla evlendirmesi ve ancak kadın o erkekten de boşanırsa evlenebiliyor ya. Yani erkeğe “aklını başına al, evliliğin çocuk oyuncağı değil, eğer karınla zırt pırt boşanırsan dördüncü sefer karını bu kez başka erkeğin koynuna sokmak zorunda kalırsın ona göre haaaa!” gibi bir ihtardan bahsediyorum. İçinde köle azat etmekle ilgili ayetlerde esasında kölelerin azat edilerek özgürlüklerini amaçlayan bir şey olmaktan çok mümin erkeklere bir ihtardır. “Doğru durun, günah işlemeyin, şu şu yasakları çiğnemeyin yoksa şunu şunu yapmak zorunda kalırsınız ya da elinizdeki kölelerden birini özgürlüğüne kavuşturmak zorunda kalırsınız haaaa!”.
Eğer müminlerin kölelerini azat etmeleri teşvik edilmek istenseydi nasıl ayetler gönderilirdi hadi şimdi de ben ayet yazayım.(Hepimiz bir araya gelsek, Kur’an’daki gibi ayetler yazamayız ya!)
“Ey müminler, Ramazan bayramı, Müslümanlar için bir barış, bir sevinç, köleler ve cariyeler için de bir umuttur. Kim Ramazan bayramına girer de elinde bir tane köle veya cariye bulunursa onu azat etsin ve kimin evinde birden fazla köle ve cariye bulunursa muhakkak ki onların yarısını azat etsin.”
Veya
“Ey müminler, Allah, elinizdeki köleleri azat etmenizi emreder fakat isteyenlerin kölelerini şartlı olarak azat etmelerinde sakınca yoktur. İsteyen karşılıksız olarak kölelerini azat eder. İsteyen ise kölelerini belirli bir ücret karşılığında olmak üzere azat edebilir. Buna göre azat edilen köle, özgürlüğünden sonra çalışmaya ve kazanç elde etmeye başlar. Bu kazancının belirlenmiş miktarını düzenli olarak kendisini azat edene verir ve anlaşmış olduğu ücretin tamamını ödedikten sonra artık özgürdür. Kişinin kölesi ile yapacağı bu anlaşma, civarda bulunan ailesi dışındaki 10 şahidin önünde yapılır.”
Veya
“Ey müminler, Allah, elinizdeki cariyeleri azat etmenizi emreder fakat isteyenlerin cariyelerini şartlı olarak azat etmelerinde sakınca yoktur. Eğer cariyenizle evlenmek isterseniz ve cariyeniz de sizinle evlenmek isterse onlarla evlenmenizde sakınca yoktur. Eğer onlarla evlilik gibi bir niyetiniz yoksa sizin belirleyeceğiniz bir mehir karşılığında mümin erkeklerle, cariyenizin de rızasını alarak evlendirebilirsiniz. Eğer bu da mümkün değilse, sizin evinizde size ve ailenize yapacağı 7 yıllık hizmet sonucunda onları mutlaka azat ediniz.”
Ya da
“Ey müminler, Kur’an’ı Kerim’in bütün ayetlerinin indirilmesinden sonraki yüz yıla kadar bütün kölelerinizi özgürlüğüne kavuşturunuz ve bu yüz yılın bitişinden kıyamete kadar geçen süre içerisinde de köle uygulamasına bir daha riayet etmeyiniz. Bu size Allah katından kesin bir uyarıdır.”
