Tanrı ve dünya Tanrıda ve dünya Tanrı'da ve Tanrı dünyadadır şeklinde ilişkilendirir. Geleneksel Teizim ve Panteizme popüler bir alternatif sunmaktadır. Panenteizm, geleneksel teizmin sıkça yaptığı gibi Tanrı'yı dünyadan ayırmaktan veya panteizm gibi dünyayı Tanrı'yı tanımaktan kaçınmaya çalışır. Geleneksel Teistik sistemler, Tanrı ile dünya arasındaki farkı vurgular; ancak Panenteizm, Tanrı'nın dünyadaki aktif varlığını ve dünyanın Tanrı üzerindeki nüfuzunu vurgular. Panteizm, Tanrı'nın dünyadaki varlıklarını vurgular; ancak Panenteizm ilahi olmayanların kimliğini ve önemini korur. Panenteistik anlayışlarının Tanrı hakkındaki beklentileri, tarih boyunca felsefi ve teolojik yazılarda (Hartshorne ve Reese 1953; J. Cooper, 2006) ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, Panenteist anlayışların zengin bir çeşitliliği, son iki yüzyılda, öncelikle bilimsel düşünceye cevap veren Hristiyan geleneklerinde gelişmiştir (Clayton ve Peacocke 2004a). Panentizm genellikle Tanrı'nın ya da dünyanın özgün kimliğini kaybetmeden Tanrı'nın varlığına vurgu yaparken, farklı kaynaklardan gelen belirli Panenteizm biçimleri, Tanrı'nın dünyayla olan ilişkisini çeşitli şekillerde açıklar ve dünyanın Tanrı'nın kimliğiyle ilgili önemi hakkındaki farklı sonuçları olduğunu düşünür.
Panenteizm "Tanrı ve dünya Ontolojik açıdan farklı olsa da (yani aynı değilse de) Tanrı'nın dünyayı aşmasına rağmen, dünyanın Ontolojik olarak "Tanrı'da "olduğunu onaylar. Bu İslamiyet'teki "dünya Allah için vardır" inancı ile karıştırılmamalıdır. Panenteistlerin çoğu için Tanrı dünyaya yakından bağlıdır ve halen dünyadan daha büyük kalır. Bu görüşte, evrendeki olaylar ve değişiklikler Tanrı'yı etkiler ve değiştirir ve bu nedenle Tanrı zamansal bir varlıktır. Evren büyüdükçe, Tanrı bilgi ışığında varlığını arttırarak öğrenir.
Panenteizm, Paul Tillich , Wolfhart Pannenberg , Jurgen Moltmann , Robert Jenson ve muhtemelen Karl Rahner gibi teologlar da dahil olmak üzere süreç teolojisiyle ve açık teizmin yönleriyle ilişkilendirilmiştir.
Kaynak: Stanford Üniversitesi Panenteizm Araştırması
Yazan: Anu
